Дін

Дұғаның мағынасы Дұға - Алланың ұлылығының алдында адамның қауһарсыздығы мен әлсіздігін көрсетіп мойындауы, махаббатпен және құрметпен Оның мейірімі мен жәрдемін, дүние мен ақыретте жақсылықтар мен нығметтер нәсіп етуін сұрауы.

Уа, достар, адам қашан да болса бір ажалмен өледі. Бірақ Алла тағала бейішті сауап іс қылған бендесіне дайындаған сықылды.

Уа, достар, зинһар күпір болатұғын істерден қатты сақтану керек. Әуелі қалжыңмен болса да, ашумен болса да, ешбір жолменен Алла тағалаға серік қосу жарамайды. Тіл тигізу жарамайды.

Уа, достар! Адам өлгеннен кейін мүңкір-нәңкір деген періштелер келіп, сұрау алады. Сонда Құдайың кім, дінің қай дін, пайғамбарың кім деп, сондайларды сұрайды. Мұның жауабын осы күннен ұғып, жатқа үйрену керек.

Бірде  оған  сол  аймақтағы  пұтқа  табынушылар келіп, Жаратушы Иеміз жайында пікір таластырады. Әбу Ханифа: «Сендер теңіздегі кеменің қарсы соққан толқындарға  төтеп  беріп,  жел  бағытымен  жүзіп бара  жатқанын  көрдіңдер  дейік. …

Айтылған сөз атылған оқ демекші айтқан сөзіңізді қайтарып ала алмайсыз. Отыз тістен шыққан сөз, отыз елге әп-сәтте-ақ тарап кетеді. Сол себепті тілін құрықтай білген, оған иелік еткен адам бұл өмірдің ұятынан, ақыреттің азабынан құтылары…

Ислам сөзінің түп-тамыры «салима», «юслиму», «ислам» яғни, бейбітшілік, аманшылық деген сөздерден бастау алады, ол Алла тағаланың «Салам»  деген көркем есімімен сабақтас.

Уа, достар, Алла Тағала бұл дүниедегі нәрселерді басында жоқтан бар қылған.

Алғашқы мұсылман ғұламалары пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) өмірі, іс-әрекеттері мен айтқан сөздері, оның отбасы, саңлақ сахабалары туралы мүмкіндігінше толық мағлұмат беруге көп күш жұмсады. Кейіннен бұл жазбалар – сүннет жолына – яғни, барлық…

«Aқыл-ойдың көркі – тіл, тілдің көркі – сөз» Ж. Баласағұн